Fotografie is een geweldige hobby. Met slechts enkele vaardigheden kan je prachtige momenten op de gevoelige plaat vastleggen. Bovendien kan je er hierdoor ook voor zorgen dat je albelli fotoboeken er professioneler uitzien. In onze blog ‘Inleiding tot de basis van fotografie‘ hebben we besproken hoe het regelen van licht essentieel is voor het maken van een goede foto, en hoe je, als je dat eenmaal onder de knie hebt, veel meer creatieve mogelijkheden binnen handbereik hebt.
Je begint altijd met het aanpassen van de sluitertijd en het diafragma, maar er zijn daarnaast nog extra instellingen die je kan uitproberen om voor meer licht in je foto’s te zorgen. Wij gaan het hier hebben over ISO. In deze post kom je te weten wat ISO is, hoe je het kan aanpassen op je digitale camera en hoe je het in verschillende omstandigheden kan gebruiken om de perfecte opname te maken. Maar eerst willen we je er nog eens aan herinneren hoe belangrijk licht in fotografie is.
Een snelle samenvatting van waarom licht belangrijk is in je foto’s
Te veel licht in een beeld is een stuk makkelijker op te lossen dan te weinig licht. Maar tenzij je met professionele verlichting of op zeer zonnige dagen fotografeert, is de kans groot dat je op zoek moet gaan naar meer licht.
Dof verlichte situaties hebben altijd extra licht nodig, maar scenario’s die er met het blote oog helder uitzien, lijken soms ook veel donkerder op een foto. Dit komt omdat onze camerasensoren niet hetzelfde dynamische bereik hebben als onze ogen, wat betekent dat onze ogen een hoger detailniveau van schaduw tot licht kunnen detecteren dan een camera kan verwerken.
Een trage sluitertijd en een snel diafragma zijn enkele manieren om meer licht in je camera te laten binnendringen. Maar als je niet met een langere sluitertijd of een groot diafragma wilt fotograferen, en je liever geen spiegelreflexcamera met professionele lenzen koopt, dan zijn er extra tips die je kan uitproberen om zoveel mogelijk licht vast te leggen. Trouwens, zelfs met de duurste uitrusting, kan je nog steeds in situaties terecht komen waar de lichtkwaliteit te slecht is om je foto’s correct te belichten.
Hoe kan je bij weinig licht met een filmcamera fotograferen
Filmcamerafotografen die weten dat ze in slechte lichtomstandigheden zullen moeten fotograferen, moeten vooruitdenken. De film die je in je camera stopt heeft een ASA-waarde, die bepaalt hoe gevoelig die film is voor licht. Hoe hoger de ASA-waarde, hoe meer licht er op het negatief valt. Dus, als je weinig licht verwacht wanneer je met je camera op pad gaat, zorg er dan voor dat je een filmrol met een hoge ASA-waarde hebt om onderbelichting van je foto’s te voorkomen.
Er is echter een keerzijde aan het gebruik van een film die gevoeliger is voor licht. Hoe hoger de ASA-waarde, hoe groter de kans dat je foto er korrelig uitziet. Een korrelig effect kan een geweldig creatief hulpmiddel zijn, omdat het een vintage gevoel aan je foto’s kan toevoegen, maar als je je foto op grotere schaal wil afdrukken, verlies je veel van de definitie in je foto.
Wat is ISO op een digitale camera en een smartphone?
Terwijl je bij het gebruik van een analoge camera soms een film moet veranderen om met verschillende lichtomstandigheden om te gaan, kan je de instellingen van een digitale camerasensor aanpassen aan je verlichting. De instelling die je hiervoor moet aanpassen noemen we ISO.
Op de meeste smartphones kan je ISO aanpassen. Het is echter mogelijk dat je met enkele handmatige instellingen moet spelen om er toegang toe te krijgen.
Op zowel een spiegelreflexcamera als op een smartphone, wordt ISO weergegeven als een cijfer. Door dat cijfer te verhogen, kan je meer licht in je camerasensor laten binnendringen en je foto’s daardoor helderder maken. Zo eenvoudig is het.
Hoe werken ISO-waarden?
ISO-waarden beginnen meestal bij ongeveer 100 op een digitale camera. Deze waarden verdubbelen als ze stijgen, bijvoorbeeld; 200, 400, 800, 1600, 3200.
Hoe hoger de ISO-waarde, hoe meer licht je sensor zal raken en hoe helderder je foto zal zijn. En voor elke keer dat de waarde verdubbelt, kan er twee keer zoveel licht in je camera binnendringen, waardoor je beelden twee keer zo helder worden. Dit betekent ook dat je je belichtingstijd kunt halveren, waardoor je een snellere sluitertijd of een kleiner diafragma kan gebruiken terwijl je je foto correct belicht.
Hoe kan je ISO gebruiken
De eenvoudigste manier om gebruik te maken van ISO is om de waarde ervan te verhogen als de instelling te donker is, dus als je op een feestje bent, tijdens een avondwandeling, of in een slecht verlichte kamer bijvoorbeeld.
ISO kan echter ook zeer effectief zijn in goede lichtomstandigheden.
Bewegingen bevriezen met ISO
Als je de beweging wilt bevriezen met een snelle sluitertijd, probeer dan je ISO te verhogen om je beelden te belichten tot ongeveer 1/500 of 1/1000 van een seconde. Dit helpt zelfs als je bewegende onderwerp niet in direct licht staat of als er veel wolken zijn.
Speel met je instellingen om te zien wat het best voor jou werkt, maar zoals de foto hierboven al laat zien, zal het veranderen van ISO naast de sluitertijd de belichting van je beelden hetzelfde houden. Je zal alleen wel merken dat de afbeelding scherper wordt.
Gebruik ISO in straatfotografie
Voor straatfotografie, waar de lichtomstandigheden snel kunnen veranderen, kan het aanpassen van de ISO van je camera een zeer nuttig hulpmiddel zijn. Als je bijvoorbeeld een smal diafragma gebruikt, helpt een hogere ISO-waarde je bij het werken met een veel grotere scherptediepte om meer van de gewenste scène vast te leggen. Door ISO te verhogen, kan je comfortabel gebruik maken van een diafragma-instelling van f8 en toch een snellere sluitertijd gebruiken, terwijl je de belichting onder controle houdt.
Als je even niet meer weet wat diafragma-instellingen precies zijn, kan je hier meer lezen over f/stop.
Dus hoewel het verhogen van de ISO-waarde van je camera een eenvoudige manier is om de helderheid van je beeld te verhogen, geeft het je ook meer mogelijkheden om te experimenteren met sluitertijd en diafragma.
Dingen waar je op moet letten bij het verhogen van ISO
- Een te hoge ISO-waarde kan digitale ruis op je foto’s veroorzaken. Ruis is een laag van digitale artefacten, eigenlijk zoals korreligheid op film, die een beeld kan verpesten. Hoe hoog de ISO-waarde is, hangt af van je camerasensor en de lichtomstandigheden. Het is dus belangrijk om te experimenteren totdat je de juiste niveaus hebt gevonden. Zorg er ook voor dat je je foto grondig controleert op hoge niveaus van ruis als je van plan bent de foto af te drukken, omdat dit de kwaliteit van de afdruk kan verminderen, vooral in grotere formaten.
- Technologie ontwikkelt zich zeer snel, zodat nieuwere spiegelreflexcamera’s zelfs met een extreem hoge ISO-waarde beelden van hoge kwaliteit kunnen produceren. Het is echter geen vaststaand gegeven dat je afbeelding ruisvrij zal zijn, zelfs als je net een dure nieuwe kit hebt gekocht.
- Hoewel ISO je kan helpen om betere foto’s te maken, is het geen oplossing voor slechte lichtomstandigheden. Zorg er daarom voor dat je de mogelijkheden van je camera test en je ISO-waarde op een comfortabel niveau houdt om ongewenste ruis in je foto’s te voorkomen.
Voor meer informatie over hoe je betere foto’s kan maken, kan je onze blogpost over praktische tips voor diafragma’s en onze praktische tips voor sluitertijd raadplegen. Je zal al snel professioneel uitziende foto’s leren maken.